Naturalne satelity planet odgrywają ogromną rolę w życiu tych kosmicznych obiektów. Co więcej, nawet my, ludzie, jesteśmy w stanie odczuć na własnej skórze wpływ jedynego naturalnego satelity naszej planety – Księżyca.
Naturalne satelity planetarne to ciała kosmiczne pochodzenia naturalnego, które krążą wokół planet. Naturalne satelity planet w naszym układzie słonecznym są dla nas najbardziej interesujące, gdyż znajdują się w naszym bezpośrednim sąsiedztwie.
W układzie słonecznym są tylko dwie planety bez naturalnych satelitów. Są to Wenus i Merkury. Co prawda przypuszcza się, że Merkury miał wcześniej naturalne satelity, ale planeta ta w procesie ewolucji je utraciła. Jeśli chodzi o pozostałe planety w układzie słonecznym, to każda z nich ma przynajmniej jednego naturalnego satelitę. Najbardziej znanym z nich jest Księżyc, który jest wiernym kosmicznym towarzyszem naszej planety. Mars ma 2 satelity, Jowisz ma ich 79, Saturn 62, Uran 27, a Neptun 14. Wśród tych satelitów znajdziemy zarówno obiekty raczej niewarte uwagi, składające się głównie z kamienia, jak i bardzo ciekawe okazy, które zasługują na uwagę, a o których opowiemy poniżej.
Klasyfikacja satelitów
Naukowcy dzielą satelity planetarne na dwa rodzaje: satelity pochodzenia sztucznego i te pochodzenia naturalnego. Sztuczne satelity, czyli sztuczne satelity, to stworzone przez człowieka statki kosmiczne umożliwiające obserwację z kosmosu planety, wokół której orbitują, a także innych obiektów astronomicznych. Sztuczne satelity wykorzystywane są najczęściej do obserwacji pogody, transmisji radiowych, zmian topografii powierzchni planety oraz do celów wojskowych.
Należy zauważyć, że nie tylko Ziemia ma sztuczne satelity, jak wielu ludzi wierzy. Ponad tuzin satelitów stworzonych przez człowieka orbituje wokół dwóch najbliższych nam planet, Wenus i Marsa. Dzięki nim możemy obserwować warunki klimatyczne, zmiany topografii, a także uzyskać inne istotne informacje o naszych kosmicznych sąsiadach.
W tym artykule interesuje nas druga kategoria satelitów, naturalne satelity planetarne. Satelity naturalne różnią się od sztucznych tym, że nie zostały stworzone przez człowieka, ale przez samą naturę. Uważa się, że większość satelitów w układzie słonecznym to asteroidy, które zostały przechwycone przez siły grawitacyjne planet tego układu. Następnie asteroidy przybrały kształt kulisty i w efekcie zaczęły krążyć wokół planety, która przechwyciła je jako stałego towarzysza. Istnieje również teoria, że naturalne satelity planet to fragmenty samych planet, które z takich czy innych powodów oderwały się od planety podczas jej formowania. Swoją drogą, według tej teorii Księżyc jest naturalnym satelitą Ziemi. Teorię tę potwierdza analiza chemiczna księżyca. Wykazał on, że skład chemiczny satelity jest prawie taki sam jak skład chemiczny naszej planety, która ma takie same związki chemiczne jak Księżyc.
Ciekawostki o najciekawszych księżycach
Jednym z najciekawszych naturalnych satelitów planet w naszym układzie słonecznym jest Charon, naturalny satelita Plutona. W porównaniu z Plutonem, Charon jest tak ogromny, że wielu astronomów określa te dwa kosmiczne obiekty jako nic innego jak podwójne planety karłowate. Planeta Pluton jest tylko dwa razy większa od swojego naturalnego satelity.
Tytan, naturalny satelita Saturna, budzi żywe zainteresowanie astronomów. Większość naturalnych satelitów planet w układzie słonecznym składa się głównie z lodu, skał lub obu tych składników, w wyniku czego brakuje im atmosfery. Tytan jednak ma tę atmosferę i to dość gęstą, podobnie jak jeziora płynnych węglowodorów.
Innym naturalnym satelitą, który daje naukowcom nadzieję na wykrycie pozaziemskich form życia jest księżyc Jowisza – Europa. Uważa się, że pod grubą warstwą lodu, która pokrywa satelitę, znajduje się ocean, a w jego obrębie działają źródła termalne – podobnie jak na Ziemi. Ponieważ niektóre głębinowe formy życia na Ziemi istnieją dzięki tym źródłom, uważa się, że podobne formy życia mogą istnieć na Tytanie.
Planeta Jowisz ma jeszcze jednego ciekawego naturalnego satelitę – Io. Io jest jedynym satelitą planety układu słonecznego, na którym astrofizycy po raz pierwszy odkryli aktywne wulkany. To właśnie z tego powodu jest ona szczególnie interesująca dla odkrywców kosmosu.
Badanie naturalnych satelitów planet w Układzie Słonecznym interesowało umysły astronomów od czasów starożytnych. Od czasu wynalezienia pierwszego teleskopu człowiek aktywnie bada te obiekty niebieskie.